FİLDİŞİ SAHİLİ’NDE İSLÂMİYET VE MÂLİKÎ MEZHEBİ / Islam and the Maliki Sect in Ivory Coast

Öz

Batı Afrika bölgesinde erken dönemde büyüyüp gelişen birçok önemli İslâmî imparatorluk vardır. Pek çoklarının bilmediği bir husus ise Afrika kıtasının batı bölgesindeki İslâm’ın bu bölgenin kültürü üzerinde açık bir etkisi olduğudur. İslâm, miladi 8. yüzyılda Fildişi Sahili’ne Mâlikî mezhebiyle birlikte girdi. İslâm toprakları, özellikle putperest Ana Krallığı’nın MS 1076 yılında düşmesinden sonra sürekli olarak genişlemeye başladı. İster Arap ister Afrika’nın yerlilerinden olsun davetçiler, Fildişi Sahili’ndeki İslâm medeniyetinin parlamasına yardımcı olmuş nedenlerden biri sayılır. Bu davetçiler İslâm dininin temellerine ve yüce ilkelerine aşina olmarı için insanları İslâm’a çağırıyor, onlara din işlerini öğretiyordu. Böylece bu davetçiler halkın takdirini kazandı. Nitekim çok saygı gösterilen Mâlikî fakihi olan bu hocaları karşılamak için pek çok köyde bir köy odası vardı. Genellikle o dönemde eğitim Kur’ân-ı Kerîm tilaveti ve ezberi, Mâlikî mezhebine ilişkin ibadet ve akaidin öğretilmesiyle sınırlıydı. Bu eğitim gruplar hâlinde (geleneksel okullar) oluyordu. Bu gruplar cami ve mescitlere bağlı olarak Fildişi Sahili’ndeki şehir ve köylerin çoğunda yaygındı. Eğitim metotları, miladi 11/hicri 5. yüzyıldan beri Kuzey Afrika ile Batı Afrika’yı birbirine bağlayan kültürel bağ ve ilişkiler sonucu Mağrip metoduydu. Bu Mağrip metodunun işaretleri üslup, yazı ve hatta açıkça görülmektedir. Genelde Batı Afrika’da, özelde ise Fildişi Sahili’ndeki İslâm eğitimi halk ve idare tarafından büyük bir itibar gördü. Zira ilim talebesine toplumda yüksek bir konum veren şeyler göz önüne alındığında Kur’ân-ı Kerîm’i ezberlemesinden sonra Mâlikî mezhebini iyice kavraması, akideye yerleştirmesi, dinî temellere güçlü bir şekilde bağlı olması ve yöneticilerin takdirini ve halkın da teveccühünü kazanacağı şeylere sahip olması vardır.

*****

Many important Islamic empires grew and flourished in the West Africa region in the early periods. One thing that many do not know is that Islam in the western region of the African continent has a clear influence on the culture of this region. Islam entered the Ivory Coast in the 8th century, with the Maliki sect. The Islamic lands began to expand continuously, especially after the pagan Mother Kingdom fell in 1076 AD. Inviters, whether Arab or Indigenous Africans, are considered to be one of the reasons that helped shine the Islamic civilization in the Ivory Coast. These inviters invited people to Islam so that they were familiar with the basics and supreme principles of the religion of Islam, by doing such, they received the appreciation of the people. Indeed, there was a village room in many villages to welcome these teachers, who were highly respected Maliki scholars. Generally, education at that time was limited to teaching Quran recitation and memorization, prayers/worship and aqidah (creed) about the Maliki sect. These educations would be in groups (traditional schools). These groups being linked to the mosques and masjids were widespread in most of the cities and villages on the Ivory Coast. The methods of education were the Maghreb (West) method as a result of cultural ties and relationships that linked North Africa and West Africa since the 5th century AH/11th century AD. Signs of the Maghreb (West) method can be clearly seen in methods, writings and calligraphy. The education of Islam in West Africa in general, and in the Ivory Coast in particular, was highly appreciated by the public and administration. Given the things that gave students a high position in the society, after memorizing the Quran, understanding the Maliki sect well, setting the aqidah (creed), a strong commitment to religious foundations, a strong commitment to religion, and possessing what the rulers appreciate and the public favor are in store for these students.