KUT-TEVHİD ARASINDAKİ KÜLTÜREL İLİŞKİNİN TETKİKİ: SEYRÂNİ / Examination of the Cultural Relationship Between Kut and Tawhid: Seyrani

Öz

Oğuzlarla başlayan Uygur ve Göktürklerle devam eden yeryüzünü, gökyüzü hakikati ile birleştirme idealini, devlet ve toplum hayatında Kut İnancı şekilde yansıtılmıştır. İslamiyet’ten sonra Kut inancı, Tevhid şeklinde formüle edilmiştir.  Kut inancı, Türk kültür hayatında, ortak bir inanç ve ortak kimlik oluşumunu sağlamıştır. Birey-toplum-devlet arasındaki aidiyet bağının güçlendirilmesiyle birlikte yaşama kültürü geliştirilmiştir. Kut inancının temelini oluşturan Tanrısal sevgi, erdemlerle ruhunu besledikçe Tanrı katına yaklaşmanın sonucudur. Tanrısal sevgi, Türk kültürünün önemli temel taşlarından biridir. Kut inancını; devlet yönetiminde hükümdarlar, toplumda hayatında bilginler temsil etmişlerdir. Yeryüzünün, gökyüzü ile birleştirme ideali, Tanrı adına hükmetmek duygusunu geliştirmişler. Erdemlerle ruhunu besledikçe Tanrı katına yaklaşan ve daha özgür olan Seyrâni’de bunlardan biridir. İnsanın. kutsalla yakınlaşma ve onunla bütünleşme duygusu, Mutlak Varlık ile bütünleşme ve kendini onda yok etmekti. Mutlak Varlık’ta yok olup da yeniden var olma evresini yaşayan Seyrâni, kendisinde ortaya çıkan potansiyel güç ve yetilerle, yeryüzünü, gökyüzü ile birleştirme idealini temsil ettiği söylenebilir. Seyrâni,  Tanrı-insan,-âlem özdeşleme sürecinin temsilcisi ve hizmetçisi şeklinde görev icra etmiştir. Makalemizde Tevhid -Kut arasındaki inanç benzerliğini ve Seyrâni ile Kut inancı arasındaki ilişkinin temellendirilmesi amaçlanmıştır.

*****

The idea of uniting the earth with the truth of the sky, which started with the Oghuzs and continued with the Uighurs and Gokturks, was reflected in the Kut belief in state and social life. After Islam, the belief in Kut was formulated as Tawhid. Loyalty to the state and service to the nation has been at the center of the common identity. With the strengthening of the bond of belonging between the individual-society-state, the culture of living has been developed. Godly love, which forms the basis of the belief in Kut, is the result of approaching God as she nourishes her soul with virtues. Divine love is one of the important cornerstones of Turkish culture. Kut belief; In the state administration, the rulers have represented the scholars in the life of the society. With the idea of combining the earth with the sky, they developed the feeling of ruling in the name of God. As she nourishes her soul with virtues, Seyrani, who is closer to God and freer, is one of them. of man. The feeling of intimacy with the divine and fusion with it was a fusion with the Absolute Being and self-destruction in it. It can be said that Seyrani, who has lived through the phase of being destroyed and re-existed in the Absolute Being, represents the ideal of uniting the earth with the sky, with the potential powers and abilities that arise in her. Seyrani served as the representative and servant of the God-human-world identification process. In our article, it is aimed to justify the similarity of belief between Tawhid and Kut and the relationship between Seyrani and Kut belief.