Arap Gramerinde Edat Kavramının Tartışmalı Yönleri

Öz

Bu çalışma, Arap dili gramerinde önemli bir tartışma konusu olan “edat” kavramını tarihsel ve teorik boyutlarıyla ele almakta; tanımı, yapısı, işlevi ve anlamı etrafında şekillenen ihtilafları incelemektedir. Başta Basra ve Kûfe ekolleri olmak üzere, klasik nahiv âlimlerinin edata dair görüşleri karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Araştırma, betimsel ve analitik bir yöntemle gerçekleştirilmiş; klasik gramer metinlerinden seçilen örnekler yoluyla farklı dönemlerde edat kavramına yüklenen anlamların değişimi takip edilmiştir. Edatların sadece “hurûfü’l-meʿânî” olarak değil, zamanla isim, fiil ve zarfları da kapsayan geniş bir gramer kategorisine dönüştüğü ortaya konmuştur. Bu bağlamda, edatların yapısal çeşitliliği, cümle içindeki görevleri ve anlam farklılıkları ayrıntılı olarak değerlendirilmiş; nahiv terimlerinin oluşum sürecindeki yerleri tartışılmıştır. Sonuç olarak, edat kavramının Arap dilbilgisinde kavramsal bir dönüşüme uğradığı ve teorik gramer anlayışının gelişimine katkı sağladığı tespit edilmiştir.