Enformel Emek Piyasasında Türkmenistanlı Göçmen Kadınların Deneyimleri

Öz

Bu makale, Türkmenistanlı göçmen kadınların Türkiye’de güvencesiz ve vasıfsız işlerde çalışmak zorunda kaldığını, bu süreçte hem ekonomik hem de toplumsal olarak görünür olmadığını, buna karşılık gündelik yaşamda çeşitli stratejiler geliştirerek direniş biçimleri ürettiğini anlatmaktadır. Çalışmada, Türkiye’de enformel emek piyasasında çalışan Türkmenistanlı göçmen kadınların deneyimleri; göç, toplumsal cinsiyet ve emek kesişiminde ele alınmıştır. Araştırma, İstanbul’un Üsküdar ilçesinde yaşayan 18 Türkmenistanlı kadınla yapılan derinlemesine mülakatlara dayanmaktadır. Katılımcıların büyük bölümü ev içi temizlik, yaşlı ve çocuk bakımı gibi alanlarda, sigortasız ve güvencesiz koşullarda çalışmaktadır. Eğitimli katılımcıların çoğu, kendi ülkelerinde kazandıkları mesleki niteliklere rağmen vasıfsız işlerde istihdam edilmekte, bu da kültürel sermayelerinin göç bağlamında değersizleşmesine yol açmaktadır. Çalışma, Arlie Hochschild’in küresel bakım zinciri, Pierre Bourdieu’nün sermaye ve habitus kavramları, Robert Castel’in güvencesizlik rejimi, Michel Foucault’nun biyopolitika anlayışı, Erving Goffman’ın damgalama kuramı ve Abdelmalek Sayad’ın çifte yokluk yaklaşımı temelinde kurgulanmıştır. Bulgular, göçmen kadınların hem geldikleri toplumda hem de yerleştikleri toplumda tam anlamıyla aidiyet kuramadıklarını; bu nedenle ekonomik, duygusal ve kimliksel düzeylerde görünmez olduklarını ortaya koymaktadır.